ခုတစ္ေလာ အခ်စ္အေၾကာင္း ေရးရတာ နည္းနည္းသေဘာေတြ႔ေတာ့ ဒီတစ္ခါလည္း အခ်စ္အေၾကာင္းေလးပဲ ဆက္လက္ၿပီး ပိုစ့္တင္ပါရေစ။ ခ်စ္သူေတြ ခ်စ္ၾကတယ္ ဆိုတာ တစ္ကယ္ေလ့လာၾကည့္လိုက္ေတာ့ ခံစားမႈ သက္သက္နဲ႔တင္ ခ်စ္တတ္ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ခံစားမႈေတြခ်ည္းပဲ ဆိုရင္ေတာ့ ဒါဟာ ART အႏုပညာေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး SCIENCE ဘယ္ဟုတ္ေတာ့မလဲေနာ္။ တစ္ကယ္ေတာ့ အခ်စ္ကို သိပၸံနည္းက် ေလ့လာၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ခ်စ္တတ္ၾကတယ္၊ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္က ခ်စ္မိသြားတယ္ ဆိုတာေတြဟာ ႏွလံုးသားရဲ႕ ေစ့ေဆာ္မႈေတြထက္ ခႏၵာကိုယ္တြင္းမွာ ရွိၾကတဲ့ သိပၸံနည္းက် ေျပာင္းလဲမႈ တစ္ခုေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။
အခ်စ္ကို ခံစားတယ္၊ အခ်စ္စိတ္ျဖစ္ေပၚတယ္ ဆိုတာေတြဟာ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရွိၾကတတဲ့ မ်ားျပားလွစြာေသာ ဓါတ္သတၱဳေလးေတြရဲ႕ အလုပ္လုပ္မႈေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ခ်စ္တဲ့သူရဲ႕ ဓါတ္ပံုေတြကို ၾကည့္ေနၿပီး စိတ္ၾကည္ႏူးေနခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီသတၱဳေလးေတြ အလုပ္အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ အခ်စ္ဆုိတဲ့အရာကို ျဖစ္ေပၚခံစားမႈ သံုးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ စစခ်င္း စြဲလမ္းစိတ္ ျဖစ္ေပၚတာပါ။ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ လိင္ေဟာ္မုန္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ testosterone နဲ႔ estrogen တို႔ရဲ႕ ေစ့ေဆာ္မႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ျဖစ္ေပၚမႈ အဆင့္တစ္ခုကေတာ့ Attraction ရွိလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာဆိုရင္ေတာ့ အခ်စ္ကိုပဲ လံုးလံုးစိတ္ေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္ေပါ့။ သူ႔ကိုပဲခ်စ္တယ္၊ စားလည္း စိတ္က သူ႔ဆီမွာ၊ သြားလည္း စိတ္က သူ႔ဆီမွာ ဆိုတဲ့အေျခအေနေတြမွာ ေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္ေပါ့ရွင္။ serotonin ဆိုတဲ့ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ိဳးရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ နိမ့္က်မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို serotonin အားနည္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ norepinephrine နဲ႔ dopamine ဆိုတာေတြက အိပ္မေပ်ာ္၊ စားမ၀င္တာေတြကို ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာေကာင္းေတြ ရရွိလာပါေတာ့တယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္ကေတာ့ သူ႔ကိုပဲ သံေယာဇဥ္တြယ္လာရေတာ့တဲ့ အျဖစ္ပါ။ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ သူကလည္း ကိုယ့္ကိုခ်စ္တယ္၊ ကိုယ္ကလည္း တစ္ေယာက္ထဲကိုပဲ တစ္သက္လံုးေပါင္းမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ခ်င္းနီးတဲ့ ဆက္သြယ္မႈေတြ ျဖစ္လာၾကပါေတာ့တယ္။ ဒါဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလဲဆိုေတာ့ chemicals oxytocin နဲ႔ vasopressin တို႔က အဓိကေနရာကေန ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ေနၾကလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အခ်စ္ဆိုတာ လူတိုင္းကို ႏွလံုးခုန္သံ ျမန္ေစတယ္၊ ခံစားခ်က္ေတြ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါဆိုရင္ ဒီေလာက္ဆိုးရြားေနတာေတာင္ ဘာလို႔မ်ား ဆရာ၀န္နဲ႔ မေတြ႔ၾကတာပါလိမ့္ေနာ္။ အခ်စ္ကို ကုစားဖို႔ ေဆးေတြ မရွိၾကေတာ့ဘူးတဲ့လား။ တစ္ကယ္ေတာ့ အခ်စ္ဆိုတာ Mistry မဟုတ္ပါဘူးရွင္၊ Biochemistry သာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ေစာေစာကေျပာခဲ့သလိုပဲ ခႏၵာကို္ယ္တြင္းမွာရွိၾကတဲ့ မ်ားစြာေသာ ေဟာ္မုန္းေတြေၾကာင့္ ဒီခံစားခ်က္ေတြ ျဖစ္ေနၾကရတာပါ။ Serotonin ဆိုတဲ့အရာက မိုးေပၚမွာ လမ္းေလွ်ာက္ေနရသလို ခံစားရေစတယ္။ Dopamine ကေတာသူ႔ကိုပဲ တမ္းတမ္းစြဲေစပါတယ္တဲ့။ ေခ်ာကလက္စားရင္လည္း ဒိုဖာမင္ မ်ားမ်ားထြက္ေစပါတယ္။
ဒီလို ဓါတ္သတၱဳေတြရဲ႕ အလုပ္လုပ္မႈေၾကာင့္ စစခ်င္းကၽြန္မတို႔ ခ်စ္ကၽြမ္း၀င္ၾကတယ္၊ ေနာက္ေတာ့ လက္ထပ္ၾကတယ္၊ တစ္သက္လံုးအတူေနၾကတယ္ ဆိုတာေတြအားလံုးဟာ anthropologically correct ျဖစ္ၿပီး medically သက္ေသျပလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္တဲ့ရွင္။
အခ်စ္ကို ခံစားတယ္၊ အခ်စ္စိတ္ျဖစ္ေပၚတယ္ ဆိုတာေတြဟာ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရွိၾကတတဲ့ မ်ားျပားလွစြာေသာ ဓါတ္သတၱဳေလးေတြရဲ႕ အလုပ္လုပ္မႈေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ခ်စ္တဲ့သူရဲ႕ ဓါတ္ပံုေတြကို ၾကည့္ေနၿပီး စိတ္ၾကည္ႏူးေနခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီသတၱဳေလးေတြ အလုပ္အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ အခ်စ္ဆုိတဲ့အရာကို ျဖစ္ေပၚခံစားမႈ သံုးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ စစခ်င္း စြဲလမ္းစိတ္ ျဖစ္ေပၚတာပါ။ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ လိင္ေဟာ္မုန္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ testosterone နဲ႔ estrogen တို႔ရဲ႕ ေစ့ေဆာ္မႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ျဖစ္ေပၚမႈ အဆင့္တစ္ခုကေတာ့ Attraction ရွိလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာဆိုရင္ေတာ့ အခ်စ္ကိုပဲ လံုးလံုးစိတ္ေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္ေပါ့။ သူ႔ကိုပဲခ်စ္တယ္၊ စားလည္း စိတ္က သူ႔ဆီမွာ၊ သြားလည္း စိတ္က သူ႔ဆီမွာ ဆိုတဲ့အေျခအေနေတြမွာ ေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္ေပါ့ရွင္။ serotonin ဆိုတဲ့ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ိဳးရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ နိမ့္က်မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို serotonin အားနည္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ norepinephrine နဲ႔ dopamine ဆိုတာေတြက အိပ္မေပ်ာ္၊ စားမ၀င္တာေတြကို ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာေကာင္းေတြ ရရွိလာပါေတာ့တယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္ကေတာ့ သူ႔ကိုပဲ သံေယာဇဥ္တြယ္လာရေတာ့တဲ့ အျဖစ္ပါ။ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ သူကလည္း ကိုယ့္ကိုခ်စ္တယ္၊ ကိုယ္ကလည္း တစ္ေယာက္ထဲကိုပဲ တစ္သက္လံုးေပါင္းမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ခ်င္းနီးတဲ့ ဆက္သြယ္မႈေတြ ျဖစ္လာၾကပါေတာ့တယ္။ ဒါဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလဲဆိုေတာ့ chemicals oxytocin နဲ႔ vasopressin တို႔က အဓိကေနရာကေန ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ေနၾကလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အခ်စ္ဆိုတာ လူတိုင္းကို ႏွလံုးခုန္သံ ျမန္ေစတယ္၊ ခံစားခ်က္ေတြ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါဆိုရင္ ဒီေလာက္ဆိုးရြားေနတာေတာင္ ဘာလို႔မ်ား ဆရာ၀န္နဲ႔ မေတြ႔ၾကတာပါလိမ့္ေနာ္။ အခ်စ္ကို ကုစားဖို႔ ေဆးေတြ မရွိၾကေတာ့ဘူးတဲ့လား။ တစ္ကယ္ေတာ့ အခ်စ္ဆိုတာ Mistry မဟုတ္ပါဘူးရွင္၊ Biochemistry သာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ေစာေစာကေျပာခဲ့သလိုပဲ ခႏၵာကို္ယ္တြင္းမွာရွိၾကတဲ့ မ်ားစြာေသာ ေဟာ္မုန္းေတြေၾကာင့္ ဒီခံစားခ်က္ေတြ ျဖစ္ေနၾကရတာပါ။ Serotonin ဆိုတဲ့အရာက မိုးေပၚမွာ လမ္းေလွ်ာက္ေနရသလို ခံစားရေစတယ္။ Dopamine ကေတာသူ႔ကိုပဲ တမ္းတမ္းစြဲေစပါတယ္တဲ့။ ေခ်ာကလက္စားရင္လည္း ဒိုဖာမင္ မ်ားမ်ားထြက္ေစပါတယ္။
ဒီလို ဓါတ္သတၱဳေတြရဲ႕ အလုပ္လုပ္မႈေၾကာင့္ စစခ်င္းကၽြန္မတို႔ ခ်စ္ကၽြမ္း၀င္ၾကတယ္၊ ေနာက္ေတာ့ လက္ထပ္ၾကတယ္၊ တစ္သက္လံုးအတူေနၾကတယ္ ဆိုတာေတြအားလံုးဟာ anthropologically correct ျဖစ္ၿပီး medically သက္ေသျပလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္တဲ့ရွင္။
7 comments:
အခ်စ္ကိုတစ္ခါ တူးေဖာ္ျပစ္ျပန္ၿပီ... ဖတ္မွတ္သြားတယ္ဗ်ာ..
nice post... thanks for sharing
ၾကာေတာ့ၾကာျပီ။ Times magazin ထဲမွာ တစ္ခါက Chemistry of Love ဆိုျပီး အထူး ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ဖတ္ခဲ့ဖူးတယ္ဗ်။ အခု ပင့္ဂိုး ေရးတာမ်ိဳးဆန္ဆန္ပဲ အခ်စ္ကို ဓါတုေဗဒ ပညာနဲ႔ ခြဲျခမ္းစိပ္ျဖာထားတာ။ ၾကာျပီဆိုေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ဘူး
အခ်စ္ ဆိုတာ biochemistry တစ္ခုထဲနဲ႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူး ထင္တယ္ ခင္ဗ်၊ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ hormone level တူတဲ့ လူတုိင္းကို ထားလို႔ ခ်စ္သြားၾကတာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ခ်စ္လြယ္တတ္တဲ့ သူေတြဆိုရင္ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ ေဟာ္မုန္းအေၾကာင္းေရးထားတာေတာ့ က်ေနာ္ေတာ္ အဲဒီေလာက္ မမွတ္မိေတာ့ဘူး။ ေတာ္တယ္။ ေျပာၾကေၾကးဆိုရင္ multifactorial လို႔ ေျပာရမွာပဲ။ အခ်စ္ကို အခ်စ္လို႔ပဲ ထားလုိက္တာ ေကာင္းမယ္ ထင္ပါတယ္။
ကိုကူးလ္းေရ
အခ်စ္ဆိုတာ တစ္ကယ္ေတာ့ အကိုေျပာသလို အခ်စ္ပါပဲရွင့္.. ဒါေပမယ့္ ခ်စ္ၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ္တြင္းေဟာ္မုန္းေျပာင္းလဲမႈ ဘယ္လိုရွိတယ္ဆိုတာ တင္ျပခ်င္ရံုေလး သက္သက္ပါရွင္.. လာဖတ္လို႔ေရာ၊ မိတ္ေဆြေဟာင္းကို ျပန္ေတြ႔ရလို႔ေရာ ၀မ္းသာရပါတယ္ရွင့္
အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ ရုပ္ဝါဒီေတြ အၾကိဳက္ ရွင္းျပခ်က္ပဲ။
ဒါေပမယ့္ က်ဳပ္ကေတာ့ “ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ romantic” ျဖစ္တယ္လို႔ မယူဆဘူး။ “ခ်စ္တတ္တဲ့ သေဘာေၾကာင့္ ေဟာ္မုန္းေတြ ဓာတ္ျပဳလာတယ္”လို႔ ထင္တယ္။
သင္ကာ
အခ်စ္မွာ မ်က္စိမရွိ
လူသည္ အခ်စ္ႏွင့္မကင္း
ထို႔ေၾကာင့္ လူသည္ မ်က္စိမရွိ...။
Chemistry and the reaction of biochemistry between each other making a strong feeling, so-called LOVE...
Cool...!..very interesting and notable post...
Post a Comment